γράφει ο

Κώστας Παπακοσμάς

Στη διάρκεια της ζωής του ελεύθερου Ελληνικού κράτους δεν υπήρξαν εικόνες από την περιοχή της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης που να είχαν αποτυπωθεί στα εθνικά μας χαρτονομίσματα. 

Το παράδοξο είναι ότι κατά την διάρκεια της τριπλής κατοχής από τους Γερμανούς, τους Ιταλούς και στην περιοχή μας τους Βουλγάρους, το Ελληνικό κατεχόμενο κράτος που είχε ονομαστεί “Ελληνική Πολιτεία” είχε κυκλοφορήσει τρία χαρτονομίσματα που είχαν εικόνες από την Αμφίπολη τον Λέοντα, την Σαμοθράκη, το εμβληματικό άγαλμα της Νίκης της Σαμοθράκης και μια μορφή γυναίκας με παραδοσιακή αμφίεση από την Θάσο. 

Ακόμα πιο παράδοξο αυτά τα χαρτονομίσματα ποτέ δεν χρησιμοποίησαν οι κάτοικοι της περιοχής μας, αφού κυκλοφορούσαν τα Λέβα των Βουλγάρων. 

Το χαρτονόμισμα των 1000 δραχμών του 1942 απεικονίζει στην μπροστινή του όψη μια νεαρή κοπέλα με εθνική ενδυμασία, συγκεκριμένα μια προσωπογραφία κόρης από τη Θάσο. 

Στην πίσω όψη απεικονίζεται το άγαλμα του Λέοντα της Αμφίπολης, το αρχαίο αυτό ταφικό μνημείο της Μακεδονίας. 

Το χαρτονόμισμα των 50 Δραχμές (Έκδοση 1944) είχε στην αριστερή πλευρά της μπροστινής όψης το άγαλμα της Νίκης της Σαμοθράκης. 

Το χαρτονόμισμα των 5000 Δραχμές (Έκδοση 1942) είχε στο κέντρο της μπροστινής όψης το άγαλμα της Νίκης της Σαμοθράκης, με εργάτες και πλοία γύρω του, ενώ στην πίσω όψη απεικονίζονται αγρότες να σπέρνουν.

Κατά την κατοχή  κυκλοφορήσαν και άλλα χαρτονομίσματα (η και παράλληλα), εκτός από τα Ελληνικά.  Στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, μόνο  τα Βουλγάρικα Λέβα, οι Ιταλοί τις μεσογειακές και Ιονικές  δραχμές στις περιοχές που είχαν κατοχή και οι  Γερμανοί τα μάρκα κατοχής. 

Χαρτονομίσματα χωρίς καμία αξία και κανένα οικονομικό αντίκρισμα, που όμως υποχρέωναν τους Έλληνες να τα δέχονται. Ψώνιζαν οι κατακτητές τα πάντα και πλήρωναν με αυτά τα χαρτιά, τα έπαιρναν  οι Έλληνες και ήταν άχρηστα , άδειαζαν τα μαγαζιά και δεν ξαναγέμιζαν. 

Τα λεγόμενα σήμερα κατοχικά η πληθωριστικά χαρτονομίσματα ήταν 20 διαφορετικά χαρτονομίσματα από τις 10 Ιουλίου του 1941 αρχικά των 100 δραχμών μέχρι τις 3 Νοεμβρίου του 1944 με την κυκλοφορία ενός χαρτονομίσματος των 100.000.000.000 (100 δις ) δραχμών.

Τέσσερα ήταν τα τυπογραφεία-λιθογραφεία  που ανέλαβαν να τυπώσουν χαρτονομίσματα για λογαριασμό της Τράπεζας της Ελλάδος του Παπαχρυσάνθου του Καρύδη του Ασπιώτη -ΕΛΚΑ , και του Πεχλυβανίδη -Ατλαντίς.

Για να ξεχωρίζουν ποιος τύπωσε τι, εφάρμοσαν διαφορετικό τρόπο εκτυπώσεως του αύξοντα αριθμού. Έχουμε οπότε τέσσερις διαφορετικούς τύπους αρίθμησης. 

Έχουμε μεγάλα και μικρά νούμερα και μπροστά η πίσω τα γράμματα, σύμφωνα με τους συλλεκτικούς κύκλους και τα ιστορικά συγγράμματα.